|
CUMA NAMAZI |
GİRİŞ
A. CUMA KELİMESİNİN
SÖZLÜK VE TERİM ANLAMI
B. CUMA GÜNÜ VE CUMA
NAMAZINıN FAZİLETİ
C. CUMA NAMAZININ
HÜKMÜ
D. CUMA NAMAZI - ÖĞLE
NAMAZI İLİŞKİSİ
A. CUMA KELİMESİNİN
SÖZLÜK VE TERİM ANLAMI
Cum'ate kelimesi
Arapçada; Cumua, Cum'a, Cumea şeklinde okunur. Cumia şeklinde okunuşu da
rivayet edilmiştir. Bu kelimenin çoğulu Cumuat ve Cuma' şeklinde gelir.
[Kelime anlamı olarak
Cuma; toplamak, bir araya getirmek kökünden gelmektedir. Cuma namazına niçin bu
isim verilmiştir? Bu konuda farklı görüşler vardır]
[Birinci görüş]:
İnsanların bu namaz için bir araya gelip toplanmaları sebebiyle bu namaza Cuma
namazı denilmiştir.
[İkinci görüş]: Bir
başka görüşe göre o günde toplanıp bir araya getirilmiş olan hayır sebebiyle bu
isim verilmiştir.
[Üçüncü görüş]: Hz.
A.dem'in yaratılışı o günde toplanıp bir araya getirildiği için bu isim
verilmiştir.
[Dördüncü görüş]: Hz.
A.dem'in yeryüzünde o gün Hz. Havva ile bir araya gelmesi sebebiyle bu isim
verilmiştir.
Cahiliye döneminde o
güne "arObe" yani apaçık olan ve yüceltilen gün adı verilirdi. Yine o
güne rahmet günü adı da verilirdi. Nitekim şair bu ifadeyi kullandığı bir
beytinde şöyle demiştir:
Arube gününde virdleri
birbiri peşi sıra okuyan topluluklara canım feda olsun!
B. CUMA GÜNÜ VE CUMA
NAMAZINıN FAZİLETİ
Cuma namazı, namazların
en üstünü, Cuma günü de günlerin en üstünü, üzerine güneşin doğduğu en hayırlı
gündür.
Allah o gün altı yüz bin
kişiyi cehennemden azat eder.
O gün ölene Allah şehid
sevabı yazar, o gün ölen kişi kabir fitnesinden korunur.
[*] - Beyhakl'nin
Fedailü'l-evkat [Vakitlerin faziletleri] isimli eserinde Lübabe b.
Abdülmünzir'den merfu olarak şu hadis rivayet edilmiştir: Cuma günü günlerin
efendisi ve en üstünüdür. O gün Allah katında ramazan ve kurban bayramı
günlerinden daha üstündür. (Beyhaki, Cuma, III, 250)
C. CUMA NAMAZININ
HÜKMÜ
Cuma namazı -ileride
sayılacak şartların bulunması halinde- farz-ı ayndır. Çünkü Yüce Allah şöyle
buyurmuştur: Ey iman edenler! Cuma günü namaz için çağrıldığınızda Allah'ı
anmaya koşun ve alış-verişi bırakın. Bilirseniz bu sizin için daha hayırlıdır.
[Cuma, 9]
[*] - Nebi {s.a.v.}
şöyle buyurmuştur: Cuma namazına gitmek, ergenlik çağına ulaşan her erkeğe
farzdır.(Ebu Davud, Taharet, 342; Nesai, Cumua, 8)
[*] - Ebu Davud ve diğer
sünen yazarları şunu rivayet etmişlerdir: Kim, hafife alarak üç Cuma namazını
terk ederse Allah onun kalbini mühürler. (Ebu Davud, Salat, 1052; Tirmizi,
Ebvabü's-salat, 500; Nesai, Cumua, 1367. )
[*] - Beyhaki
Şuabu'l-fman adlı eserinde İbn Abbas aracılığıyla Nebi (s.a.v.}'den şunu
rivayet etmiştir: Kim özürsüz olarak üç cumayı terk ederse İslamı sırtının
arkasına atmış olur. (Heysemi, Mecmeu'z-zevaid, II, 193)
Cuma namazı, Nebi
(s.a.v.) Mekke'de iken farz kılınmıştı, ancak bu namazı Mekke'de kılmamıştır.
Bunun sebebi Cuma namazı kılacak kişi sayısının bulunmamasıdır. Yahut da Cuma
namazının şiarı açıkta kılınmak olduğundan ve Nebi (s.a.v.) Mekke'deyken
gizlendiğinden bu namazı kılmamıştır.
D. CUMA NAMAZI - ÖĞLE
NAMAZI İLİŞKİSİ
[Cuma namazının, öğle
namazının kısaltılmış hali olup olmadığı konusunda İmam Şafii (r.a.)'ye ait iki
görüş bulunmaktadır]
[Birinci görüş]
İmam Şafii (r.a.)'nin
yeni görüşüne göre Cuma namazı öğle vakti kılınmış olsa ve kaçırıldığında öğle
namazı kılınarak telafi edilse bile bu namaz kısaltılmış bir öğle namazı
değildir, müstakil bir namazdır.
[&] - Çünkü öğle
namazı kılmak Cuma namazı kılmaktan müstağni kılmaz.
[*] - Ayrıca Hz. Ömer
(r.a.) şöyle demiştir: Cuma namazı, peygamberinizin lisanıyla belirttiğine göre
iki rekat ve kısaltılmaksızın tam kılınan bir namazdır. İftira eden hüsrana
uğramıştır.(Ahmed b. Hanbel, Müsned, 1,37; Beyhaki, Cumua, III, 200)
Nevevi el-Mecmu'da bu
hadisin hasen olduğunu söylemiştir.
[İkinci görüş]
Şafii'nin eski görüşüne
göre Cuma namazı, kısaltılmış öğle namazıdır.
Bilindiği üzere Cuma
namazı iki rekattır. Rükünleri, şartları ve adabı açısından Cuma namazı beş
vakit namazlar gibidir. Ayrıca Cuma namazına özgü sıhhat ve bağlayıcılık
şartları ve bazı adab da bulunmaktadır. Bunların hepsi ileride gelecektir.
BİR SONRAKİ SAYFA İÇİN
AŞAĞIDAKİ LİNK’E TIKLAYIN
1. CUMA NAMAZI
KİMLERE FARZDIR?